بازگشت قدرت‌های اقتصادی قدیمی به کانون توجه جهان

پول‌نیوز، مازیار دانیالی - تاثیر طرح اقتصادی دولت ژاپن که به نام "آبه نومیکس" شناخته می شود به تدریج در حال نمایان شدن است. رشد تولید ناخالص داخلی سومین نظام اقتصادی بزرگ جهان در فصل نخست 2013 به 4.1 رسیده که فراتر از انتظارات بازار و نشانه‌ای روشن از روند بهبود شرایط اقتصادی ژاپن پس از تجربه دو دهه رکود است. همچنین، با توجه به روند افزایشی دستمزدها، هزینه مصرف کننده در این کشور تقویت شده است.

به گزارش گروه بین الملل پول نیوز، افزون بر این، انتظار می رود کاهش ارزش ین و تلاش‌های بانک مرکزی ژاپن برای افزایش نرخ تورم سالانه به 2 درصد به نفع صادرکنندگان تمام شود. این در شرایطی است که همچنان اثر قابل توجهی بر تراز تجاری مشاهده می شود که احتمالا با هزینه‌های بالاتر واردات در ارتباط است. نیروگاه‌های برق حرارتی جایگزین نیروگاه‌های هسته‌ای شده‌اند که از زمان زلزله و سونامی سال 2011 در شرق ژاپن فعالیت آنها متوقف شده است. کاهش ارزش ین هزینه واردات نفت و گاز را تحت تاثیر قرار داده است.

احیای رشد اقتصادی ژاپن در زمانی رخ داده است که با روند فزآینده بی ثباتی‌ها و نوسانات اقتصادی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه جهان مواجه هستیم. به عنوان مثال، آمار و ارقام تجاری ژاپن با آمریکا در ماه می نشان می دهد صادرات به آمریکا با آهنگ رشدی دو رقمی در مقیاس سالانه به حدود 5.1 تریلیون ین رسیده، در شرایطی است که صادرات به چین رشد چشمگیری نداشته و برابر با 4.8 تریلیون ین بوده است. در حقیقت، آمریکا از چین به عنوان بزرگترین بازار صادراتی ژاپن پیشی گرفته و این در حالی رخ می دهد که اقتصاد آمریکا نیز روند بهبود شرایط خود را تجربه می کند.

در مقابل، رشد صادرات چین در ماه می و در مقیاس سالانه تنها یک درصد بوده که کمترین میزان از ژوییه گذشته تاکنون، محسوب می شود. میزان واردات نیز افت 0.3 درصدی را تجربه کرده است. صادرات چین به ژاپن، آمریکا و اتحادیه اروپا به ترتیب شاهد افت 5.7 درصد، 1.6 درصد و 9.7 درصدی بوده است. این برای سومین ماه متوالی است که صادرات چین به آمریکا و اروپا کاهش می یابد. در نتیجه، مازاد تجاری چین به 20.4 میلیارد دلار کاهش یافته و موجب افزایش نگرانی‌ها درباره رکود در اقتصاد چین شده است.

روند کاهش رشد اقتصادی چین به نظر ناگهانی می رسد. صادرات این کشور تا پیش از ماه می و طی سال جاری میلادی رشد دو رقمی را تجربه کرده بود. در حقیقت می توان گفت شرایط واقعی اقتصاد چین مدت‌ها پنهان شده، اما اکنون به واسطه اعمال مقررات سختگیرانه‌تر بر فعالیت‌های مختلف نمود بیشتری یافته است.

البته چین در روند کاهشی رشد و وخیم‌تر شدن شرایط اقتصادی تنها نیست. پدیدار شدن شکاف و روند کاهشی شاخص‌های اقتصادی در دیگر اقتصادهای نوظهور جهان نیز قابل مشاهده است. نرخ رشد اقتصادی هند به طور چشمگیری طی دو سال گذشته کاهش یافته و از سوی دیگر، اعتراضات گسترده در خیابان‌های ترکیه و برزیل می تواند نوید بخش دوران دشوار پیش روی دولت‌های آنها باشد.

افزایش رشد اقتصادی و رونق در بازارهای نوظهور از اهمیت ویژه‌ای در قرن بیست و یکم برخوردار بوده، اما امروزه دو قدرت اقتصادی بزرگ و قدیمی جهان یعنی ژاپن و آمریکا هستند که بار دیگر نشانه‌های بهبود و احیای شرایط را نشان می دهند. ژاپن از طریق طرح آبه نومیکس در پی احیای نظام اقتصادی خود است. مسیر بهبود شرایط اقتصاد آمریکا نیز بر پایه انقلاب استخراج نفت و گاز از لایه‌های رسوبی (Shale)، احیای بخش تولید و کاهش کسری بودجه نسبت به تولید ناخالص داخلی شکل گرفته است. بر همین اساس، به نظر می رسد که قدرت‌های اقتصادی قدیمی جهان در حال بازگشت مجدد به کانون توجهات هستند.